ITAUKEI - STATEMENT BY PERMANENT SECRETARY FOR HEALTH & MEDICAL SERVICES DR. JAMES FONG - 13.07.21

13/07/2021


iRogo ni Veidewavi ni Mate 
E 647 na kisi vou vakadeitaki ka 1 e leqa ena loma ni 24 na aua me yacova na 8 ena mataka nikua. Na matailalai ni tukutuku ni COVID-19 sa tiko ena vatavata ni Tabacakacaka ni Bula kei na iVolamata ni Matanitu (Fijian Government Facebook page). Ena rawa tale ga ni o raica ena vatavata ni COVID ni Tabacakacaka ni Bula ena http://bit.ly/3vE2ZBb, na vanua era tiko kina na veikisi vou.

Na lewenivanua e leqa ena COVID-19 e dua na turaga yabaki 58 e Delaivalelevu ka leqa ga e vale. Ratou vakaraitaka na nona vuvale ni sa macawa 1 na nona tauvimate tiko. Sa cula oti ena imatai ni cula ena vula sa oti. E sebera ni cula ena ikarua ni cula se sega ni taucoko na nona cula.

E 1 tale e sa leqa ka sa vakadeitaki vua na COVID-19. Ia, e sa vakadeitaki vakavuniwai ni sega ni vuni leqa na COVID-19, e leqa ena mate bibi sa tiko rawa vua.
 
Sa 59 taucoko na leqa mai na COVID-19 e Viti, e 57 era sa leqa me tekivu mai na Evereli ni yabaki qo. E 27 sa leqa ena mate bibi sa tauvi ira rawa tiko; qo era sega ni okati mera leqa ena COVID-19.

E 230 sa bula me yacova mai na irogo sa oti, kena ibalebale sa 9,725 na kisi vakadeitaki. E 11,962 taucoko na levu ni kisi me vakatekivu mai na Evereli ni 2021. Sa 12,032 na levu taucoko ni kisi ena noda vanua me vakatekivu mai na Maji ni 2020, ka 2,221 era sa bula. 

iRogo ni Vakadidike Vakavuniwai
E 7,199 taucoko na lewenivanua era vakadikevi ka 2,210 e tauri na nodra sabolo ena veivanua ni vakadidike vakavuniwai tudei, ena loma ni 24 na aua sa oti. Qo sa 290,713 taucoko era sa dikevi vakavuniwai ka 46,559 sa tauri na nodra sabolo me yacova mai nikua. Ena veiqaravi ni timi era veitosoyaki ena veitikotiko, sa 4,418 taucoko na lewenivanua era vakadikevi ka 886 sa tauri na nodra sabolo ena loma ni 24 na aua sa oti. Me yacova mai nikua, sa 701,049 taucoko sa dikevi vakavuniwai ka 59,503 sa tauri na nodra sabolo ena vanua ni vakadidike veikauyaki.

iRogo ni Vakadidiketaki Sabolo
Ena qai vakasavui yani ena irogo tarava me vaka ni se ciqomi tiko ga na iwiliwili mai na volau ni vakadidike. 
 
iRogo ni veicula
Me yacova mai nanoa, sa 362,969 na lewenivanua era sa cula ena imatai ni cula ka 68,819 ena ikarua ni cula. E kena ibalebale ni sa 61.9 na pasede ni lewenivanua e gadrevi era sa cula ena imatai ni cula ka 11.7 na pasede sa taucoko na nodra taqomaki mai na COVID-19 ena noda vanua.

Ni rawa ni raica ena vatavata ni veicula ni Tabacakacaka ni Bula na iwiliwili ni lewenivanua era sa cula vakadua kei ira sa cula vakarua ena noda vanua, vaka kina na veiwasewase lelevu (divisional) kei na veiwasewase lalai (sub-divisional). Ena rawa ni o raica na vatavata qo ena http://bit.ly/3h2JfCZ

Veika me baleta na matetaka
Ni vakatautauvatataki ena 7 na siga, sa 698 na kisi vou ena 1 na siga se 788 na kisi mai na 1 na milioni na lewenivanua ena 1 na siga. Na tubu ni wiliwili ni kisi ena veisiga eda vakadinadinataka ni tubu tale tiko ga na iwiliwili ni lewenivanua era tauvimate bibi mai na COVID-19, kei ira era vakaleqai.
  
iVakasala raraba
E ka ni rarawa, ni so na lewenivanua era tauvimate bibi mai na COVID-19 era leqa ga e vale se ra qai gole tiko mai valenibula ni sa bibi vei ira na mate. E kisi bibi o ira na tauvimate bibi mai na COVID-19. Na nodra yaco bera tiko mai e valenibula e vakalailaitaka na nodra na rawa ni qaravi vakavuniwai mera bula.

E gadrevi na lewenivanua kece me kila tiko na ivakatakilakila ni COVID-19, qo era oka kina ni;
•    Taqa na icegu,
•    Mosinisarisari,
•    Mosiniulu kaukaua me vica na siga,
•    Veilecayaki na vakasama, dredre me vakayadrati se me yadra vakabalavu; kei na
•    Mamaca ni yago, tebenigusu se qaqalo. 

Ke o vakila se dua e vale e vakila na ivakatakilakila qo kerekere mo gole vakatotolo ina dua na valenibula voleka se qirita na 165 ke o sega ni rawa ni gole i valenibula.

Vinaka